Προϊστορία ...

... το νησί του Πόρου, δηλαδή η Καλαυρία, καθώς και όλη η Ν.Α. Πελοπόννησος κατοικήθηκε για πρώτη φορά τα προϊστορικά χρόνια.

Η Σφαιρία στα προϊστορικά χρόνια, αλλά και στα ιστορικά και πολύ αργότερα, ήταν ακατοίκητη. Υπήρχε εκεί μόνον ο Ναός της Απατουρίας Αθηνάς.

 Στα πρωτοελλαδικά χρόνια η περιοχή της Καλαυρίας φαίνεται αρκετά κατοικημένη, γιατί έχουν επισημανθεί τρεις οικισμοί που ανήκουν σε αυτή την περίοδο. Ένας οικισμός στη θέση του ιερού του ναού του Ποσειδώνος, ένας οικισμός στη θέση που αργότερα αναπτύχθηκε η πόλη της Καλαυρίας, κοντά στο ιερό του Ποσειδώνα και ένας τρίτος δυτικότερα, στην πλαγιά του βουνού του Προφήτη Ηλία, λίγο πιο πάνω από το λεκανοπέδιο της Φούσας.

Η προέλευση των κατοίκων αυτής της εποχής δεν είναι γνωστή, αλλά φαίνεται πως ένα μέρος τουλάχιστον από αυτούς πρέπει να είχε προέλευση από την Αίγυπτο, όπως επίσης από την Αίγυπτο πρέπει να είχαν προέλευση και οι πρώτοι κάτοικοι της Τροιζήνας καθώς και όλης της Αργοναυπλίας.

Ενώ αυτά τα προελληνικά φύλλα φαίνεται ότι ήρθαν από την Αίγυπτο, στα μεταγενέστερα χρόνια η κάθοδος άλλων φύλλων στην περιοχή, όπως Ιώνων και Δωριέων, άλλαξαν σχεδόν εξ ολοκλήρου την αρχική φυλετική σύνθεση των κατοίκων, επέτρεψαν όμως τη διατήρηση πολλών από τις παλιές τοπικές παραδόσεις.

Χρονολογικά, η περιοχή πρώτα δέχτηκε Ίωνες κατοίκους, οι οποίοι υπερτέρησαν και τελικά η Τροιζήνα και η Καλαυρία εξελίχτηκαν σε Ιωνικές πόλεις και είχαν ιδιαίτερες σχέσεις με τους τότε κατοίκους της Αττικής και της Βοιωτίας. Αυτό φαίνεται από τη λατρεία της Απατουρίας Αθηνάς που είναι χαρακτηριστικά ιωνική. Με την κάθοδο των Δωριέων η Τροιζήνα δέχτηκε από το Άργος Δωριείς αποίκους, αλλά μάλλον με ειρηνικό τρόπο.

Για τους προϊστορικούς χρόνους πολύτιμες πληροφορίες έδωσε η ανακάλυψη - μόλις πρόσφατα - ενός εκτεταμένου οικισμού (20 περίπου στρεμμάτων) της πρωτοελλαδικής περιόδου (3η χιλιετία π,Χ,).

Συγκεκριμένα, ανακαλύφθηκε πανάρχαιος οικισμός στον Πόρο της πρώιμης Εποχής του Χαλκού, στη θέση Κάβος Βασίλη στην ΒΑ πλευρά του νησιού. Ο οικισμός αυτός είναι ο παλαιότερος που έχει ανακαλυφθεί έως τώρα στη Τροιζηνία. Ήρθαν στο φώς δυο καλά διατηρημένα κτίρια με μεγάλες αίθουσες και αποθηκευτικούς χώρους. Με αυτόν τον οικισμό πιθανότατα να σχετίζεται και το ναυάγιο που βρέθηκε πριν μερικά χρόνια στην νήσο Δοκό και χρονολογείται την ίδια περίοδο.

Επίσης ανακαλύφθηκε πρόσφατα ένας σημαντικός ναυτικός οικισμός στη βραχονησίδα Μόδι, στα ανατολικά του Πόρου, που χρονολογείται στην τελευταία φάση της Μυκηναϊκής περιόδου (τον 13ου αιώνα π.χ.). Τα ευρήματα μαρτυρούν ότι οι κάτοικοι τους είχαν εμπορικές συναλλαγές με άλλες περιοχές του Αιγαίου.